Vogelvrij of Veilig Thuis? Hoe zorgintensieve ouders monddood worden gemaakt

Het Passend Onderwijs blijkt voor veel kinderen helemaal zo passend niet. Maar als je als ouder niet uitkijkt en teveel kritiek hebt, belt de school de kinderbescherming.

Dagblad Trouw schreef onlangs dat er dit schooljaar al negentig meldingen gedaan zijn over scholen die ouders hebben gedwongen tot hulp waar zij niet achter staan: zogenaamde dwang,- en drangmaatregelen. Volgens de scholen omdat de ouders hun kind zouden verwaarlozen, of mishandelen, in werkelijkheid vaak omdat de school niet in staat is om het kind de juiste begeleiding te bieden. De wet op het Passend Onderwijs, die in 2014 van kracht werd, blijkt namelijk geenszins geleid te hebben tot een daadwerkelijk passende plek voor kinderen die dat het hardst nodig hebben. Kinderen zoals mijn zoon, die specifiek onderwijs, een specifieke benadering en specifieke begeleiding behoeven. Omdat het nou eenmaal geen reguliere leerlingen zijn. Maar kan de school dat niet bieden, dan krijgen veelal de ouders daar de schuld van. En heb je voor het weet de kinderbescherming op de stoep staan.

Voor het tribunaal

De ouders van een schoolgenootje van mijn zoon werden een tijdje geleden op het matje geroepen bij de directeur. Samen met de groepsleerkracht en de IB’er werd een tribunaal gevormd waarvoor zij moesten verschijnen. Het ging al een tijdje niet zo lekker met hun dochter op school, voornamelijk omdat de school niet tegemoet kon komen aan de behoeften die het meisje had als gevolg van haar autisme spectrum stoornis. Haar ouders wisten precies wat er nodig was en hadden dit de school ook herhaaldelijk verteld. Hier was echter niet naar geluisterd, wat erin resulteerde dat het meisje vaak zo overstuur en gestrest raakte van school dat haar ouders zich genoodzaakt zagen haar soms thuis te houden. Waarmee zij verzaakten zich aan de leerplicht te houden en dus hun kind verwaarloosden, aldus de school. “Ik wil jullie niet per se slechte ouders noemen…” zei de directeur, waarna een dreigement van aangifte bij de leerplichtambtenaar en Veilig Thuis volgde. Eigenlijk zei hij dus precies dat: jullie zijn slechte ouders. En doen jullie niet wat wij zeggen, dan pakken we jullie kind af.

Helse gevolgen

Volgens Suzanne Boomsma, directeur van Oudervereniging Balans, is de keus van scholen om dwangmaatregelen toe te passen vaak uit nood geboren. “Dan doen ze een zorgmelding onder het mom van: dan komt er tenminste zorg” zegt zij in Trouw. Met de beste intenties dus, maar hoe was het ook alweer? The road to hell is paved with good intentions. En een zorgmelding kan inderdaad helse gevolgen hebben. Niet zo lang geleden kwam bijvoorbeeld nog naar buiten dat Veilig Thuis met grote regelmaat helemaal zulke goede intenties niet heeft en onschuldige ouders jarenlang onterecht blijft beschuldigen van mishandeling als er eenmaal een keer een melding is gemaakt. Zembla maakte er een documentaire over waarin te zien is wat een enorme impact het heeft als je als ouders onder curatele komt te staan en wat een schade dat kan toebrengen aan een gezin en vooral ook: aan het kind waar het om gaat. Dat scholen ouders willens en wetens in die positie brengen om hun eigen incompetentie te verdoezelen vind ik schandalig. Dat heeft niets met goede intenties te maken, maar gewoon met het afschuiven van verantwoordelijkheid en met wanbeleid.

Hoe moet ik mijn kind beschermen?

Het aantal kinderen dat thuis zit omdat de school hen niet kan bieden wat zij nodig hebben wordt steeds groter. Het aantal kinderen dat vastloopt op school groeit explosief. Dat op zich is niet de schuld van de scholen zelf, want voor de taak die zij te doen hebben krijgen ze minimale middelen en nauwelijks steun van hogerhand. Dan is het dus niet gek dat het niet lukt. Maar ouders zoals ik zijn er niet op uit om de school te pesten. We zijn er niet op uit om eens lekker tegen te werken en onze kont tegen de krib te gooien. Desondanks weten we wel het allerbeste wat onze kinderen nodig hebben. Kinderen met een ontwikkelingsstoornis begeleiden is niet eenvoudig en als ouders zijn wij de eersten om dat te beamen. Wij moeten dat namelijk dag in, dag uit doen. Ik weet als geen ander waar de juf van mijn zoon mee te maken krijgt en hoe zwaar dat is. Als ik het niet eens ben met de aanpak op school betekent dat niet dat ik de school wil ondermijnen of dwars zitten, maar simpelweg dat ik bezig ben mijn kind, dat het sowieso al moeilijk heeft, te beschermen. Maar hoe kan ik mijn kind nog beschermen, als ik het daarmee potentieel juist in gevaar breng?

Geen kindermishandelaar

Net zoals zoveel ouders van zorgintensieve kinderen sta ik op school te boek als ‘lastig’. Ik ga regelmatig tegen het beleid en de protocollen in, omdat die voor mijn zoon niet werken, vaak zelfs schadelijk voor hem zijn. Dat wordt me niet in dank afgenomen en ik heb van dichtbij gezien wat er kan gebeuren met ouders die het de school voor haar gevoel te moeilijk maken. Dat boezemt mij angst in, want ik wil niet te boek komen te staan als kindermishandelaar bij Veilig Thuis. Ik wil niet het risico lopen een zorgmelding aan mijn broek te krijgen, want daar is mijn zoon zeker niet bij gebaat. Maar wat moet ik dan? Mijn mond houden en zien hoe mijn kind het slachtoffer wordt van een systeem dat zich weliswaar passend noemt, maar helemaal niemand als gegoten zit? Toezien hoe mijn zoon langzaam verdwijnt in de mist van zijn autisme, of het risico nemen hem letterlijk te verliezen? Hoe dan ook ben ik hem kwijt. Het is het resultaat van het Passend Onderwijs: de meest kwetsbare kinderen zijn vogelvrij verklaard. Het is een contradictio in terminis; want juist voor deze kinderen is er weinig minder passend dan precies dat.