Van ouders wordt steeds vaker verwacht dat ze komen helpen op school. De stroom van verzoeken lijkt soms wel oneindig. Vala werd er vorig schooljaar helemaal gek van. Daarom zegt ze nu bij voorbaat: sorry juf, ik kom niet.
Afgelopen schooljaar ben ik er zowat aan onderdoor gegaan, aan al het hulp-ouderen. Ik heb de klas gepoetst, kostuums voor menig maandviering in elkaar geflanst, juffendag-cadeaus gefröbelt, logeerbeerverslagen geschreven, pepernoten gebakken, een schoolreisje begeleid en zo kan ik nog wel even doorgaan. Wekelijks kreeg ik mailtjes met verzoeken tot ‘ouderparticipatie’. Zeer dwingende mailtjes ook nog, waarin uitlatingen werden gedaan als ‘wij verwachten dat ouders zich opgeven’ en ‘reageert u niet binnen 24 uur, dan zetten wij uw naam zelf op de lijst’. Ik heb er een extra baan aan gehad, het afgelopen jaar. Ik moest er regelmatig vrij van mijn echte baan voor nemen, of ’s avonds als ik thuis kwam na een lange dag werken nog een paar uur aan de bak met knutselen, bakken en voorbereiden. Het was doodvermoeiend. En, als je erover nadenkt, eigenlijk ook gewoon een beetje raar. Want pepernoten bakken voor het Sinterklaasfeest op school, dat is gewoon mijn taak niet. Dat is de taak van de school. Ik vraag de juf namelijk ook niet om mijn artikelen te schrijven.
Lees ook: Engels leren in groep 1, is dat niet een beetje overdreven?
Als je in Nederland zegt dat je het belachelijk vindt, al dat helpen op school, dan kun je eigenlijk net zo goed meteen zelf wel op de brandstapel klimmen. Kritiek leveren op het onderwijs is namelijk not done en maakt van jou een grote egoïst. Want: de leerkrachten hebben het zo moeilijk, ze moeten zo hard werken, ze krijgen zo weinig steun. Daar doe ik niks aan af. Ik ga er zonder meer vanuit dat het bikkelen is in een klas met 30 kinderen. Dat er te weinig tijd en geld is om de dingen te doen die er van de leerkrachten verwacht worden. Dat de werkdruk hoog is. En echt, ik heb respect voor de mensen die onze kinderen onderwijzen en dat iedere dag weer met grote bevlogenheid doen. Maar weet je wat het is, dat geldt toch eigenlijk voor iedereen? We moeten allemáál hard werken. Iedereen heeft te weinig uren in z’n dag. Het is niet alsof ik om 09.00 uur ’s ochtends binnen kom op de redactie, om 17.00 uur weer uitklok en vervolgens de rest van de tijd op mijn lauweren kan rusten. Ik zit heel vaak ook ’s avonds nog te werken, of in het weekend. Of zelfs op vakantie. En nee, daar krijg ik dus ook niet extra voor betaald. Het hoort gewoon een beetje bij de tak van sport. De tak van sport waar ik zélf voor gekozen heb. Als ik pertinent niet buiten werktijden nog dingen zou willen doen, dan had ik dit beroep niet moeten kiezen. En verwachten dat andere mensen opdraaien voor mijn keuze is natuurlijk best wel onterecht.
Ieder bedrijf moet zichzelf bedruipen. Een school is net zo goed een bedrijf. Ter illustratie: een krant vraagt zijn lezers niet om zelf de persen aan te zwengelen, of aan het eind van het jaar de redactie te komen stofzuigen. Daar huren ze mensen voor in, ze doen het zelf, of niet, maar hoe je het ook wendt of keert: ze lossen het op. Eigenhandig dus. Als er bij de gemeente een borrel wordt georganiseerd, dan vragen ze de burgers niet om de hapjes te komen serveren. Daar nemen ze een cateraar voor in de arm. Het is mijns inziens dan ook best vreemd dat, als een school besluit een zomerfeest te geven waarbij cupcakes geserveerd moeten worden, de ouders die vervolgens moeten bakken. Misschien heeft de school inderdaad geen tijd of geld om die cupcakes te maken, maar dan is het dus gewoon een kwestie van jammer, maar helaas. Dan komen er geen cupcakes. Ik snap dat het allemaal heel veel is, al die dingen die er gedaan en georganiseerd moeten worden en het is dus ook niet meer dan logisch dat de juffen en de meesters dat niet voor elkaar krijgen. Geheel terecht dat ze dat er niet ook nog eens bij kunnen hebben en moet ook helemaal niet van hen verwacht worden. Maar dan ga je toch geen anderen opzadelen met werk dat niet van hen is? Nee, dan ga je als school prioriteiten stellen. Dan bedenk je: dit kan niet zo. En dan laat je dingen vallen. Of je zorgt ervoor dat het wél kan. Aan jou de keus, maar hoe dan ook: houd het bij jezelf. We moeten namelijk allemaal onze eigen broek ophouden.
Uiteraard ben ik nu weer de ontaarde moeder die niks voor haar kinderen over heeft. Maar jongens, hou eens op, daar heeft het toch helemaal niks mee te maken? Ik vind dat zo’n misplaatst argument. Want omdat andere mensen hun zaakjes niet op orde hebben (of buiten hun schuld om niet op orde kunnen krijgen, omdat er te weinig middelen en mankracht zijn) en ik hun shit niet wil oplossen, heb ik niks voor mijn kinderen over? Kom nou toch, wat een flauwekul. En nee, daarmee bedoel ik niet te zeggen dat het de schuld van de juffen en de meesters is dat er te weinig tijd is voor het bakken en het knutselen en het voorlezen. Maar als ouders er een extra parttime baan aan hebben om ervoor te zorgen dat alles op de scholen blijft draaien, dan gaat er dus gewoon iets structureel mis. Ouders inzetten om kabouters te vouwen is symptoombestrijding, geen behandeling. En je lost er dus ook helemaal niks mee op. Want zachte heelmeesters maken nou eenmaal stinkende wonden. En een pleister plakken op die wond stelpt het bloeden misschien tijdelijk, maar uiteindelijk moet je de boel echt nog steeds laten hechten. Ik heb de hele wereld voor mijn kinderen over, maar dat betekent niet dat ik op moet draaien voor andermans verantwoordelijkheden. Ik heb namelijk al genoeg verantwoordelijkheden van mezelf. Die ik keurig netjes nakom, grotendeels omdát ik dus zoveel voor mijn kinderen over heb. Omdat ik de plicht heb ze een goed leven te geven, wat betekent dat mijn man en ik geld moeten verdienen, zodat we de hypotheek kunnen betalen, eten kunnen kopen en onze kinderen kunnen geven wat ze nodig hebben. We moeten werken, een huishouden runnen en drie kinderen verzorgen en opvoeden. Het resultaat daarvan is simpel: wij hébben geen tijd over. En, heel eerlijk, zelfs al had ik dat wel, dan wil ik die tijd die ik heb dus doorbrengen met mijn kinderen en niet met twintig andere ouders en een fles Dettol op school, of ’s avonds laat achter het aanrecht omdat ik 30 kilo pepernoten moet bakken.
Maar dat is toch zielig voor de kinderen, als alle ouders gaan weigeren te komen voorlezen op school? Nou, ik denk dat dat wel meevalt. Wat je niet hebt, kun je namelijk ook niet missen. En school is er volgens mij nog steeds voornamelijk om te leren. Als we al die feestelijke thema-weken, vieringen, musicals en gelegenheidsontbijten (en alle leerlingvolgsystemen en andere bureaucratische rompslomp, maar dat is weer een ander issue) nou eens zouden afschaffen, dan komen de leerkrachten misschien weer eens toe aan waar ze leerkracht voor geworden zijn: onderwijzen. En ik heb zomaar het idee dat de kinderen daardoor echt niet met minder plezier naar school gaan. Ik durf zelfs te stellen dat het misschien wel beter voor ze is, want als ik het zo eens aankijk bij mijn kinderen en hun vriendjes, dan raken niet alleen de ouders, maar ook zij zelf behoorlijk gestresst van al dat gedoe de hele tijd. Natuurlijk, een feestje af en toe is prima en ik wil ook echt niet zeggen dat we alle leukigheid maar in de ban moeten doen, maar met de jaarlijkse Sinterklaasviering en het Kerstontbijt zijn we er wat mij betreft eigenlijk gewoon wel. En dan wil ik met liefde drie kerststollen kopen om mee te geven aan mijn kinderen en heus ook nog wel de kerstversiering komen ophangen in de klas. Maar sorry, ik ga dus niet ook nog het script schrijven voor de kleutervertolking van het Kerstverhaal en de kostuums naaien. Ik heb namelijk ook gewoon een leven.
Dus lieve juf, respect en kudos voor jou en ik voel met je mee, want ik weet hoe het is om het druk te hebben. Maar nee, komend schooljaar hoef je niet op mij te rekenen. Je kunt er nog zoveel dreigmail tegenaan smijten, maar dan verplaats ik je linea recta naar mijn spambox. En als ik je dan nog een tip mag geven: laat die godvergeten kabouters zelf ook gewoon voor wat ze zijn. Dat kan je zomaar een burn-out schelen.
Lees ook: De slangenkuil die schoolplein heet.