In Nederland gebruiken ruim 200.000 mensen landurig zware pijnstillers. Wat begint met een onschuldig pilletje tegen de pijn eindigt steeds vaker in een verslaving. Gaan we Amerika achterna, waar ze kampen met een serieuze opioïd crisis? Ik, als chronisch pijnpatiënt, ben er bang voor.
Pijn is niet fijn. Dat weet ik als geen ander. Er gaat geen dag voorbij dat ik geen pijn heb. De afgelopen jaren heb ik de deur van huisarts en ziekenhuis platgelopen om erachter te komen waar die pijn door veroorzaakt werd. Inmiddels weten we dat ik lijd aan het Syndroom van Ehlers-Danlos, maar het heeft jaren gekost voor ik met een diagnose, ipv met een stripje pillen de spreekkamer verliet. Pillen die ik nooit geslikt heb, maar waarvan ik inmiddels zo’n verzameling heb liggen dat ik er zo onderhand wel een eigen drugskartel mee zou kunnen beginnen. Ik zou er schathemeltjerijk mee kunnen worden op het darkweb, want er zijn genoeg mensen die erom zitten te springen. Chronisch zieke mensen die door hun artsen tot junks gemaakt zijn. Iets dat mij ook eenvoudig had kunnen overkomen, want het gemak waarmee je tegenwoordig opiaten krijgt voorgeschreven is bizar.
Symptoombestrijding
De eerste keer dat ik Oxycodon kreeg voorgeschreven lag ik op de Eerste Hulp. Mijn man had me eerder die dag opgehaald van mijn werk omdat ik bijna was flauwgevallen van de buikpijn. Ipv een echo te maken of ander onderzoek te doen lag ik een halve dag te kreperen op de EHBO waarna er een arts een recept uitschreef en me naar huis stuurde. Toevallig wist ik wat Oxycodon was, aangezien een vriend van ons die leed aan terminale kanker dat voorgeschreven had gekregen in zijn laatste dagen, voor palliatieve doeleinden. Het leek mij dientengevolge enigszins bizar dat ik, die weliswaar veel pijn had, maar met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet op sterven na dood was, aan de einde-levensmedicatie zou moeten. Zeker gezien het feit dat geen enkele arts de moeite had genomen uit te zoeken waar mijn pijn eigenlijk vandaan kwam. Het was het begin van een vicieuze cirkel: de pijn bleef komen en dus de recepten ook. Recepten voor pillen die ik nooit innam, omdat ik weiger aan symptoombestrijding te doen als ik niet weet waar die symptomen vandaan komen. Maar het lijkt wel alsof de medici van tegenwoordig dat helemaal niet meer wíllen weten.
De Groene Amsterdammer deed samen met actualiteitenprogramma Nieuwsuur en platform voor onderzoeksjournalistiek Investico de afgelopen maanden onderzoek dat een schrikbarende conclusie laat zien: steeds meer mensen in Nederland raken verslaafd aan opiaten op doktersrecept. Volgens minister Bruno Bruins van Volksgezondheid is er ‘geen sprake van een maatschappelijk’ probleem, maar dat is weinig minder dan struisvogelpolitiek. De groep verslaafden wordt steeds groter en het dodental rijst. Mensen hebben veelal geen flauw idee wat ze voorgeschreven krijgen, slikken de pillen dus op goed vertrouwen (de dokter zal het tenslotte wel weten) en raken afhankelijk van de medicijnen voor ze het goed en wel door hebben. Opiaten zijn ontzettend verslavend en helemaal niet bedoeld voor langdurig gebruik. Maar, ze zijn wel doeltreffend. In onze huidige maatschappij, waarin pijn niet meer getolereerd wordt en bovendien elk dubbeltje dat uitgegeven wordt in de zorg drie keer omgedraaid wordt, verdoven we mensen daarom liever dan dat we ze beter maken. Tenslotte, verdoofde mensen zijn weliswaar nog steeds geen gezonde mensen, maar ze houden in ieder geval geen bed meer bezet.
Zachte heelmeesters, stinkende wonden
Penny wise, pound foolish is wederom duidelijk het credo, want aan de lange termijn effecten (en de lange termijn kosten!) wordt voor het gemak niet gedacht. En ondertussen lopen de verslavingsklinieken vol en zijn er steeds meer mensen die uiteindelijk alleen maar zieker worden dan ze al waren en daarvoor dus duurdere behandelingen nodig hebben. Als ik eerder serieus genomen was door artsen, als er eerder geluisterd was en gedegen onderzoek was gedaan, dan was duidelijk geworden dat het voorschrijven van opiaten totaal zinloos is in mijn geval. Als ik niet toevallig had geweten wat een paardenmiddelen men probeerde door mijn strot te duwen dan was de kans aanzienlijk geweest dat ik nu niet alleen chronisch ziek, maar ook nog eens verslaafd was geweest. En zoals ik al zei, pijn is niet fijn, maar het is nog altijd beter dan doodgaan aan een overdosis morfine. Als we euthanasie plegen dan willen we namelijk toch wel graag dat dat onze eigen beslissing is en niet die van de dokter.
Natuurlijk zijn er situaties waarin mensen opiaten nodig hebben. Ik ben een pijnpatiënt, maar gelukkig red ik het zonder dergelijke middelen en dat geluk heeft niet iedereen. De eerder genoemde vriend met kanker heeft dankzij de Oxycodon zijn laatste dagen in redelijk comfort kunnen doorbrengen en dat is heel wat waard. Maar we moeten niet vergeten dat het lichaam pijnsignalen uitzendt met een reden. En dat het dus belangrijk is om eerst te proberen te achterhalen waarom dat zo is en wat we eraan kunnen doen om het beter te maken, ipv alleen maar te onderdrukken. Zachte heelmeesters maken nou eenmaal stinkende wonden en zie zo’n wond dan nog maar eens te hechten. Het is al erg genoeg om chronisch ziek te zijn, pijn te hebben, zonder dat je daarnaast jezelf ook nog eens kunt inchecken bij de Jellinek alleen maar omdat je braaf gedaan hebt wat de dokter zei. Uiteindelijk zijn wij, de patiënten, namelijk degenen die met de ellende zitten, niet de artsen van wie we die pillen kregen. Die gaan er vandoor met een mooie review op Zorgkaart, terwijl wij ondertussen Trainspottingstyle helemaal kapot gaan.
“U hoeft geen pijn te hebben” het is een uitspraak die ik de afgelopen jaren van menig arts heb gehoord en in principe natuurlijk goed bedoeld. Maar laten we niet vergeten dat de makkelijkste weg nou eenmaal uiteindelijk vaak toch niet de beste is. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn is dat het waarschijnlijk ook. En met een tabletje Oxycodon lijkt de wereld voor een pijnpatiënt opeens weer heel erg mooi. Totdat het middel erger blijkt te zijn dan kwaal en je je realiseert dat de dokter je niet heeft geholpen, maar je op de pijnbank alleen maar vaster heeft gesnoerd. Auw, dokter. Dat doet zeer.
Je weet nu dat de pijn van Ehlers Danlos Syndroom komt. Dan weet je nu ook waar de pijn vandaan komt of toch niet ….. Opiaten zijn niet alleen voor kankerpatienten, dat ga je wel kort door de bocht. Doodgaan aan een overdosis opiaten is ‘Hollywood shit’. Die mensen hebben een overdosis drugs erbij genomen. Als je opiaten gebruikt kun je niet eens uit het leven stappen met een overdosis opiaten. Dan heb je een ander middel nodig. Ik hoop voor je dat de pijn hanteerbaar blijft en je je mening over pijnstilling wat bijstelt.