Waarom je een mensenleven wél in geld kunt uitdrukken

Zeggen dat de kosten-baten analyse van het coronabeleid de verkeerde kant uitslaat is moreel verwerpelijk, omdat je een mensenleven niet in geld kunt uitdrukken. Dat wordt steeds geroepen als het gaat om de economische schade van de coronamaatregelen. Maar een mensenleven heeft wel degelijk een bepaalde waarde. En een Covid-patiënt is niet zoveel waard als er we nu voor betalen.

Een ziek mens behandelen, daar medische zorg aan verlenen, kost geld. Daar betalen we met z’n allen belasting voor. Die belasting wordt gebruikt om de huisartsenpraktijken en ziekenhuizen van te laten draaien, om het zorgpersoneel te betalen, om medicijnen en behandelingen van te bekostigen. Dat gaat behoorlijk in de papieren lopen en de portemonnees van de belastingbetaler zijn, in tegenstelling tot de magische broekzakken van minister Hoekstra kennelijk, een keer leeg. Daarom hebben we een limiet afgesproken die er uitgegeven mag worden aan zieke personen. Een kankerpatiënt bijvoorbeeld, mag 40.000 euro kosten. Kost de behandeling van deze persoon meer, dan hebben we besloten dat het jammer maar helaas is, maar dat deze patiënt in Nederland niet meer geholpen kan worden. Dat klinkt lullig, maar er groeit nou eenmaal geen geldboom in de Nederlandse staatstuin. Je moet ergens een grens trekken. Maar voor Covid-patiënten is er gek genoeg geen grens. Die mogen, letterlijk, miljoenen kosten. Vreemd, want ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik heb sinds de coronacrisis een paar keer achterom gekeken, en in al die maanden het geld nog nooit op mijn rug zien groeien.

Op een houtje bijten

Al maandenlang roep ik, en velen met mij, dat de coronaweegschaal verkeerd uitslaat. Dat het geld dat de maatregelen kost niet in proportie staat tot wat ze opleveren. Maar wie op die manier naar de crisis kijkt is een berekenende egoïst. Op z’n een minst ironische aantijging, aangezien berekenen dus juist is wat we al sinds jaar dag doen als het gaat om mensenlevens. Wat we móeten doen, omdat het geld nou eenmaal niet tegen de plinten klotst. Tenslotte willen we naast zorg ook nog onderwijs en goed onderhouden steden en wegen, politie om boeven te vangen, uitkeringen als we werkeloos worden en meer van dat soort handige dingen. Maar als iedere Covid-patiënt twee miljoen kost, zoals nu het geval is, wordt het op een gegeven moment wel beknibbelen op al het andere. Je kunt je ten zeerste afvragen of we blij moeten zijn met de uitkomsten van die berekening. Want op is op. Nu moeten we zo meteen dus op een houtje bijten. En weet je wat dát kost? Levens.

Ieder leven heeft z’n prijs

Ja, je kunt een mensenleven wel degelijk in geld uitdrukken. En dat bedrag staat volledig los van de waarde die dat mensenleven heeft. Want ja, ieder mensenleven is waardevol. Ieder mensenleven is het waard om gered te worden. Maar niet tegen elke prijs. Simpelweg omdat we dat dus niet kunnen betalen. Dus moeten er rekensommetjes gemaakt worden, zodat het geld eerlijk wordt verdeeld over de verschillende potjes waaruit de BV Nederland bekostigd wordt. Gaan we niet verstandig met ons geld om, dan gaan we aan het gas. Iedere budgetcoach kan je dat vertellen. En zo meteen zitten we met allemaal Covid-overlevers, maar dan kan het RIVM iedere dag de sterftecijfers van kankerpatiënten gaan publiceren. Die 40.000 euro die we per patiënt voor hen beschikbaar hadden, hebben we dan namelijk moeten uitgeven aan het vergoeden van therapie voor mensen die door de crisis suïcidaal zijn geworden. Of slachtoffer van huiselijk geweld. Of aan de leerkrachten, omdat de kinderen nou eenmaal toch naar school moeten. Dat is tenslotte allemaal niet gratis. Dus de mensen die verontwaardigd roepen dat een mensenleven niet in geld is uit te drukken wil ik vragen even bij zichzelf te rade te gaan: aan wiens leven mogen we het meeste geld uitgeven en waarom dan? Is een kankerpatiënt minder waard dan iemand met Covid? Want als ieder leven dezelfde waarde heeft, waarom geef je dan zo makkelijk meer geld uit aan corona dan aan iets anders? Kennelijk hecht jij dan vooral zélf meer waarde aan het ene leven, dan aan het andere.

Zondegeld

Ik weet het, dat is flauw om te zeggen, want de realiteit is natuurlijk dat heel veel mensen zich gewoon niet realiseren dat een bedrag toekennen aan een mensenleven beleidsmatig en medisch gezien niet meer dan normaal is. We realiseren ons niet dat er op de vraag of en welke behandeling we krijgen als we ziek zijn, of we het leven overleven zogezegd, altijd al een financieel antwoord was. Voelt dat koud en berekenend? Ja, natuurlijk. We willen allemaal dat er kosten noch moeite voor ons leven en dat van degenen die wij lief hebben worden gespaard. Het is pijnlijk om te beseffen dat er een punt komt dat ons leven het niet meer waard is om gered te worden. Maar dit is wel de realiteit: als we het geld over de balk smijten, wordt het leven, iedereens leven, op een gegeven moment te duur betaald. Inmiddels moeten we ons echt gaan afvragen of we voor al dat geld dat we de afgelopen maanden hebben uitgegeven niet beter eieren hadden kunnen kiezen. Want het coronabeleid zal straks een enorme miskoop blijken te zijn geweest. En dat is toch wel zondegeld.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.