Leren of presteren? Waar is de kindertijd gebleven?

Mijn dochter (8) krijgt dit jaar voor het eerst huiswerk. Waarom eigenlijk, vraag ik me af. Moeten jonge kinderen na school niet vooral spelen?

Toen ik voor de zomervakantie de briefing voor het nieuwe schooljaar ontving vroeg ik me al af waar mijn dochter opeens een agenda voor nodig had. Om haar huiswerk in op te schrijven dus. Vanaf groep 5 krijgen de kinderen huiswerk. En flink wat ook nog. Alhoewel ik helemaal van de disciplinering en het niet-lullen-maar-poetsen ouderschap ben, weet ik niet wat ik hiervan vind. Ik snap best dat het goed is om kinderen al op jonge leeftijd zelfstandigheid en verantwoordelijkheid te leren. Dat het handig is dat ze een beetje kunnen plannen voor ze naar de middelbare school gaan. Maar iedere week een vracht huiswerk in de middenbouw? Moeten kinderen die nog zo jong zijn na een schooldag niet gewoon lekker kunnen lummelen? Buitenspelen met vriendjes, of hutten bouwen op zolder? De kindertijd duurt al zo kort en het lijkt wel alsof we er steeds meer tijd af willen snoepen. Waarom gunnen we ze niet wat respijt?

Prestatiedruk en faalangst

Unicef kwam onlangs naar buiten met een onderzoek waaruit blijkt dat Nederlandse kinderen de gelukkigste kinderen ter wereld zijn. Dat is natuurlijk top, maar wat dat onderzoek ook laat zien is dat kinderen in ons land steeds meer stress ervaren door schooldruk. En als ik om me heen kijk klopt dat wel. Steeds vaker hoor ik van andere ouders dat hun kinderen last hebben van prestatiedruk en faalangst. De eerste CITO-toets moet al gemaakt worden als je nog maar zes jaar bent en het huiswerk op sommige scholen liegt er niet om. Bij mijn dochters is het te doen, maar ik ken kinderen die hele portfolio’s moeten samenstellen, of een ‘betoog over een maatschappelijk relevant onderwerp’ moeten houden. Ik vind dat nogal wat. Daar zou ik als 8-jarige ook stress van krijgen. En een 8-jarige met stress, dat vind ik niet normaal. Ja, school is er om te leren. Maar dat is niet hetzelfde als presteren. En dat lijkt de laatste jaren wel te zijn waar het voornamelijk omdraait.

Generatie van overspannen kinderen

Ik ben uit de Verenigde Staten weg gegaan, o.a. omdat ik mijn kinderen daar niet naar school wilde sturen. De ratrace om de eerste plaats begint daar al op de kleuterschool en wat je daarvan krijgt is een generatie van overspannen kinderen en ouders met een burn-out, omdat zij niet bezig kunnen zijn met het opvoeden en simpelweg verzorgen en liefhebben van hun kinderen, maar in plaats daarvan een dagtaak hebben aan het laten excelleren van die kinderen. Met afgunst luisterden Amerikaanse ouders naar mijn verhalen over wat zij de Nederlandse ‘free range‘ opvoeding noemden, waarbij kinderen de ruimte krijgen om te spelen en de vrijheid om zich op hun eigen manier en tempo te ontwikkelen. Meewarig bekeek ik hen en de overvolle takenschema’s die zij hadden voor hun kinderen, die van voren nog niet eens wisten dat ze van achteren leefden, maar wel iedere middag aan de baby-math zaten. Dat nooit, nam ik mezelf voor en verhuisde terug naar Nederland, voor mijn kinderen ten prooi zouden vallen aan de Amerikaanse prestatiemaatschappij. Maar ik zie het hier ook steeds meer die kant op gaan.

Spelen is leren

Ik zeg mijn dochter dat ze haar huiswerk moet maken, ik controleer of ze dat ook doet en ik laat haar niet spelen totdat ze alles netjes af heeft. Maar liever zou ik die agenda in de prullenbak gooien en haar lekker naar de speeltuin sturen. Ze kan en moet haar hele leven nog werken en presteren en dat leven begint al snel genoeg. Bijna iedere volwassene die terugkijkt, verzucht weleens dat-ie graag wat langer kind was gebleven. Wat langer had kunnen genieten van de vrijheid en de onbezorgdheid van het kind-zijn. Bovendien: juist ook van spelen en lanterfanten leer je veel. Het is een belangrijk deel van je ontwikkeling: ontdekken, improviseren, jezelf en anderen leren kennen. Laten we dat deel niet vergeten. Anders hebben we straks een generatie van volwassenen die nooit een jeugd hebben gehad. En een onderwijsachterstand kun je inhalen, maar je jeugd ben je voor altijd kwijt.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.